”Ο λιμός” του Πάνου Αμυρά – εκδόσεις Διόπτρα

”Ο λιμός” του Πάνου Αμυρά είναι μια αξιοπρόσεκτη προσπάθεια συγγραφής ενός μυθιστορήματος νουάρ με βάση τα ελληνικά δεδομένα.
Η δομή του μου έφερε στο μυαλό μάστορες του είδους, όπως ο Philip Kerr, στην περίφημη ”Τριλογία του Βερολίνου”.

H υπόθεση του βιβλίου αρχίζει να τρέχει στην Αθήνα, τον Δεκέμβρη του 1941 . ” Η πόλη έχει βυθιστεί στον εφιάλτη του μεγάλου λιμού. Ένας λοχαγός των Ες Ες , ο οποίος ερευνά μια υπόθεση για λογαριασμό του υπουργού Προπαγάνδας Γιάζεφ Γκέμπελς,δολοφονείται άγρια στο ξενοδοχείο ”Μεγάλη Βρετανία”. Την έρευνα της δολοφονίας αναλαμβάνει ο υπαστυνόμος Νίκος Αγραφιώτης, ο οποίος επιστρέφει στην ενεργό δράση ύστερα από το καθεστώς διαθεσιμότητας που είχε τεθεί μετά την κλοπή της σβάστικας στην Ακρόπολη”, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο του βιβλίου.

Με φόντο την Αθήνα υπό Γερμανική Κατοχή, ο Πάνος Αμυράς κατάφερε να στήσει μια ιστορία που σε κάνει να μη θέλεις να αφήσεις το βιβλίο του από τα χέρια σου, μέχρι να φτάσεις στην τελευταία σελίδα.

Κυρίως γιατί έχει μελετήσει σε κάθε πιθανή λεπτομέρεια την εποχή και καταφέρνει να την αναπαραστήσει σαν κλασική ταινία εποχής. Μόνο που εδώ δεν έχει εικόνα.Τις εικόνες τις δημιουργεί με τις λέξεις του ο συγγραφέας στο μυαλό του αναγνώστη.

”Οι Ναζί δεν ήθελαν ανεπιθύμητες συναντήσεις με το πλήθος των πεινασμένων και από τα γραφεία τους στο Μετοχικό Ταμείο πήγαιναν μέσω της εναέριας γέφυρας στις ανέσεις της Αθηναϊκής Λέσχης για να γευματίσουν, να παίξουν μπιλιάρδο ή να πιουν τα ποτά τους στις άνετες δερμάτινες πολυθρόνες. Εκεί προγραμμάτιζαν τις συναντήσεις τους με τους υπουργούς της κυβέρνησης, εκεί έκλειναν τις συμφωνίες τους με τους επιχειρηματίες που οργάνωναν τη μαύρη αγορά. Η Λέσχη ήταν διακριτική και το περιβάλλον ευχάριστο. Το σκηνικό στην Πανεπιστημίου ωστόσο ήταν εντελώς διαφορετικό από τις ανέσεις της Αθηναϊκής Λέσχης. Στα Προπύλαια ,η μηχανή με τους δύο αστυνομικούς προσπερνούσε ένα κάρο του δήμου γεμάτο πτώματα. Γέροι και γριές που δεν άντεξαν την πείνα, παιδιά που ορφάνεψαν και πέθαναν από το κρύο και την ασιτία, όλοι μαζί, ανάκατοι συνοδοιπόροι στο τελευταίο ταξίδι προς την αιώνια ανάπαυση που γινόταν με τον πιο εξευτελιστικό για την ανθρώπινη φύση αγώγι”.

Ο Πάνος Αμυράς καταφέρνει να αναπαραστήσει πιστά μιά εποχή,μπλέκοντας υπαρκτά πρόσωπα όπως ο Άγγελος Εβερτ, ο κατοχικός πρωθυπουργός Τσολάκογλου , ο αντιπρόεδρος της κατοχικής Κυβέρνησης Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος ή ο ποιητής Αγγελος Σικελιανός, και οι συγγραφείς Μαρία Ιορδανίδου και Λιλίκα Νακου, με πρόσωπα μυθοπλασίας όπως είναι ο υπαστυνόμος Νίκος Αγραφιώτης και τα άλλα πρόσωπα του βιβλίου και το κάνει πολύ πειστικά. Ακόμα πιο πειστικά περιγράφει σημεία και κτίρια της Αθήνας και ο αναγνώστης του ”Λιμού” μαθαίνει ,ας πούμε,για την περίφημη μπλε πολυκατοικία των Εξαρχείων πώς ” η μπλε πολυκατοικία διέθετε δύο μεγάλες ανεξάρτητες εισόδους που οδηγούσαν στα διαμερίσματα και στο δώμα του τελευταίου ορόφου. Η όψη της πρωτοποριακή,ενώ οι υπολογισμένες εναλλαγές χώρων και κενών, εσοχών και εξοχών, έσπαγαν τη μονοτονία χωρίς να κουράζουν. Στολίδι της πολυκατοικίας το χρώμα της,το βαθύ αγιορείτικο μπλε του ζωγράφου Παπαλουκά, φίλου του νεαρού αρχιτέκτονα Κούλη Παναγιωτάκου που τόλμησε και τελικά πέτυχε”.

Ο Πάνος Αμυράς καταφέρνει να ζωντανέψει μέσα από τις σελίδες του ”Λιμού” μια ολόκληρη εποχή. Την Αθήνα της κατοχής.Εκεί όπου συνυπήρξαν οι Έλληνες που αγωνίστηκαν εναντίον των κατακτητών με τους μαυραγορίτες και τους δοσίλογους. Τα πεινασμένα παιδιά που προσπαθούσαν να επιζήσουν ψάχνοντας για τα αποφάγια των Γερμανών και οι ευνοούμενοι του καθεστώτος πού σύχναζαν σε καμπαρέ και καζίνο. Ο κόσμος των σαλονιών και ο κόσμος του δρόμου. Ο κόσμος που αγωνίστηκε για την ελευθερία και ο κόσμος που ανέβηκε οικονομικά από την Γερμανική Κατοχή.

”Ο Λιμός” του , πέρα από την αστυνομική του πλοκή , είναι ένα μυθιστόρημα που περιγράφει μια από τις χειρότερες εποχές της ελληνικής ιστορίας και το κάνει εξαιρετικά, αν σκεφτεί κανείς πως είναι το πρώτο του βιβλίο.

Ο συγγραφέας Ευάγγελος Μαυρουδής έγραψε για τον ”Λιμό”: ”Ο Λιμός του Πάνου Αμυρά ,παρά τον τίτλο του,είναι μυθιστόρημα χορταστικό σε δράση, γεμάτο σασπένς. Πραγματική λογοτεχνία. Η αστυνομική πλοκή και η νουάρ αφήγηση συγκροτούν ένα ιστορικό μυθιστόρημα με ολοζώντανους και συναρπαστικούς ήρωες , που συνυπάρχουν και διαπλέκονται με αληθινά ιστορικά πρόσωπα,αποκαλύπτοντας άγνωστες πτυχές της μεγάλης πείνας του 1941. Αξιοποιώντας οικογενειακά βιώματα και ενδελεχή έρευνα, ο συγγραφέας δημιουργεί ένα ευκολοδιάβαστο μυθιστόρημα που ζωντανεύει την Κατοχική Αθήνα”.